solliciteren

solliciteren: 10 praktische tips & nuttige informatie

Goede sollicitatiebrief

Een sollicitatiebrief is als het ware je visitekaartje. In sommige gevallen is de concurrentie op de arbeidsmarkt erg groot. Het is dus belangrijk dat jouw sollicitatiebrief opvalt. Ook als je een sollicitatie per email stuurt, is het belangrijk deze zo perfect mogelijk te maken. Meestal wordt de email namelijk uitgeprint en bij de overige schriftelijke reacties gevoegd.

Een sollicitatiebrief bestaat uit twee delen, de brief en een curriculum vitae (cv). Het curriculum vitae komt uitgebreid in tip 6 aan bod. Laten we eerst de brief onder de loep nemen. Uit de selectie zullen direct een aantal kandidaten afvallen. Zorg er dus voor dat je in ieder geval zoveel aandacht aan je brief besteedt dat je niet bij de afgewezenen terecht komt.

Er is een onderscheid te maken tussen de open sollicitatie en een gerichte sollicitatie. De gerichte sollicitatie is een brief die naar aanleiding van een vacature wordt geschreven. In deze brief ga je in op de opengestelde functie en de eisen en wensen die hieraan gesteld worden. Bij een open sollicitatie geef je aan dat je graag bij een bepaald bedrijf wit werken. Je informeert of jouw kwaliteiten het bedrijf aanleiding geven in gesprek te komen en een plaats in het bedrijf zou kunnen opleveren. Beide brieven hebben in ieder geval het doel: uitgenodigd worden voor een persoonlijk gesprek. De sollicitatiebrief moet degene die het leest nieuwsgierig naar je maken. Het is daarom belangrijk dat je motivatie en de omschrijving van je kwaliteiten nadrukkelijk beschreven worden.

Richtlijnen voor de inhoud van het schrijven van een sollicitatiebrief:
  • Ga uit van de lezer: bedenk wat de lezer zou willen weten, hou de profielschets van de vacature in gedachte. Omschrijf kort en bondig waarom je solliciteert.
  • Wees to the point: schrijf over je recente (werk)ervaringen en kennis.
  • Wijd niet teveel uit: hou het kort en bondig, kom snel tot de kern. Maak korte zinnen en gebruik eenvoudige woorden.
  • Vertel over jouw kwaliteiten in samenhang met de vacature: vertel wat jouw sterke punten zijn en betrek ze op de vacature. Leg beknopt uit wat jouw huidige functie inhoudt.
  • Voorzie de brief van een persoonlijke handtekening.
Richtlijnen voor de indeling van een sollicitatiebrief: 
  • Begin de brief met een pakkende en originele opening. De eerste zin is net als de eerste kennismaking. Hij moet direct aanspreken. Lukt dat niet, dan is een directe verwijzing naar de vacature ook goed. Het is niet origineel maar wel duidelijk en direct. Schrijf in de eerste alinea kort iets over jezelf.
  • Na de eerste alinea volgt de kern van de brief. In deze alinea vermeld je iets over je motivatie en je ervaringen. Hou het beknopt en informatief. Richt je ervaring op de vacature. Benoem je kwaliteiten en betrek ze ook op de opengestelde functie. Hou het positief. Niet schrijven: u vraagt iets wat ik niet kan, maar wel wil leren. Doe het anders: ik leer snel en ben bereid benodigde opleidingen te doen.
  • Sluit de brief af met een korte zin: Ik wacht uw reactie met veel belangstelling af en hoop dat mijn brief u aanleiding geeft mij uit te nodigen voor een gesprek.
  • Stuur je cv mee. Je hoeft nog geen kopieën van diploma’s of getuigschriften mee te zenden. Hou deze wel in een map paraat om mee te nemen naar het gesprek.  
De lay-out van de sollicitatiebrief:

Als je een sollicitatiebrief stuurt, zorg je dat deze er goed verzorgd uit ziet. Maak de brief op de computer en print hem uit. Zorg voor een goede indeling (zie hierboven). Maak de brief niet te lang. Vermeld je naam en adresgegevens. Refereer naar de vacature. Vergeet hem niet te ondertekenen (met pen). Controleer nog een keer voordat je hem opstuurt. Check op taalfouten. Laat iemand anders hem nog eens lezen.

Achtergrondinformatie

Als je gaat solliciteren, zorg dan dat je voor jezelf weet met wat voor bedrijf je te maken hebt. Voor een goede sollicitatie dien je goed voorbereid te zijn. Als je meer weet over het bedrijf, kom je geïnteresseerd over. Via internet kun je veel informatie vinden. Soms is er al veel informatie over het bedrijf zelf te vinden. Is dat er niet, kijk dan naar soortgelijke bedrijven of soortgelijke functies.

Je kunt zelfs via verschillende websites opzoeken wat een marktconform salaris is. Indien je mensen kent die bij het bedrijf werkzaam zijn, kun je specifiekere vragen stellen. Misschien kennen ze de personeelsfunctionaris waarmee je het sollicitatiegesprek zult houden. Altijd handig om wat dingen te weten, bijvoorbeeld wat deze belangrijk vindt bij werknemers.

Afgewezen? Leer hiervan!

Na alle goede voorbereiding en het goede gevoel erover, komt het misschien alsnog: de afwijzing. Er zijn een aantal zaken die je ter harte kunt nemen als je sollicitatie heeft geleid tot een afwijzing. Hier volgen een paar tips:

Neem de afwijzing niet persoonlijk. Er zullen meer kandidaten gesolliciteerd hebben. Het bedrijf moet uiteindelijk een keuze maken. De afwijzing gaat over je capaciteiten en kwaliteiten, niet over jou als mens.

Bij solliciteren is het risico groot dat je wordt afgewezen. Hou bij het solliciteren altijd rekening met het gegeven dat je afgewezen kunt worden. Net zoals jij je verwachtingen hebt, heeft het bedrijf dat ook. Misschien past een andere kandidaat net even beter in de functie.

Laat de teleurstelling je er niet van weerhouden door te gaan. Leer van deze sollicitatie door de zaken te evalueren. Wat ging goed en wat kon beter? Zie de sollicitatie als een leermoment. Loop alles nog eens na. Kan de brief verbeterd worden? Was je goed voorbereid op het gesprek? Was je erg nerveus?

Een afwijzing is een tegenslag, maar laat het je niet uit het veld slaan. Twijfel geen moment aan jezelf of je vaardigheden. Ga door en dan zal het je uiteindelijk lukken: de aanhouder wint.

Het cv

Door het meesturen van een curriculum vitae (cv) krijgt de mogelijke werkgever een goed overzicht van je vaardigheden. De inhoud van het cv kan een bedrijf laten zien of je een geschikte kandidaat bent voor een gesprek. Een cv bevat een overzicht van je opleidingen, werkervaring en interesses. Dankzij het cv kan een bedrijf inschatten of je de juiste persoon op de juiste plek bent. Tijdens het gesprek zul je gelegenheid krijgen bijzonderheden nader toe te lichten.

Een cv moet eenvoudig en overzichtelijk gehouden worden. Het moet goed leesbaar zijn en foutloos. Zorg ervoor dat alle informatie die er in staat ook de juiste is. Wees eerlijk. Hieronder volgt een lijstje dat je kunt aanhouden om een cv samen te stellen.

Een cv heeft een bepaalde volgorde. Het is handig om deze aan te houden. De meest gebruikelijke volgorde is als volgt:

1. Persoonlijke gegevens

Naam, adres, geboortedatum en plaats, BSN, telefoon, burgerlijke staat. Tip: maak een digitale pasfoto en plaats die bij je persoonlijke gegevens.

2. Klein persoonlijk profiel

Hier schrijf je in het kort welke kwaliteiten je bezit. Hou het kort en vlot.

3. Opleidingen

Vermijd details. Er hoeven geen cijferlijsten opgesomd te worden. De jaartallen en diploma volstaan.

4. Werkervaring

Begin met de meest recente baan. Vermeld ook stageplaatsen. Vermeld begin en einddata. Geef aan welke functie je hebt gehad en geef met trefwoorden iets over de inhoud van de functie aan.

5. Activiteiten/kwalificaties

Misschien ben je lid van verenigingen of doe je vrijwilligerswerk. Vermeld hier ook je hobby’s.

6. Referenties

Vraag personen die je als referentie opgeeft, vooraf om toestemming.

Doel

Bedenk goed wat je doel bij het betreffende bedrijf is. Hoe lang denk je bijvoorbeeld te blijven? Wil je uiteindelijk een vast contract of is het tijdelijk? Wat zijn je carrièreplannen? Het is belangrijk om te weten welke doelstellingen je wilt behalen. Een zelfanalyse helpt niet alleen om sterk en duidelijk te zijn tijdens een sollicitatiegesprek, maar het kan ook helpen bij het vinden van een functie die bij je past.

Het kan erg vervelend zijn als je twijfelt over je baan. Lastig is het daarbij als je niet weet wat voor werk je dan wel zou willen doen. Ga op zo’n moment niet domweg solliciteren. Kom er eerst achter wat je nu echt wilt en creëer hiervan een duidelijk beeld voor jezelf.

Er zijn een aantal manieren om je zelfkennis te vergroten:
  • Beroepentest of persoonlijkheidstest
    Via internet kun je heel wat testen doen. Je kunt je IQ en je EQ testen. Je kunt testen wat voor soort werknemer je bent. Je kunt via het internet zelfs een complete beroepskeuzetest doen. Je kunt deze testen doen om je zelfkennis te vergroten. De kwaliteit van de testen is erg verschillend. Korte testjes geven over het algemeen minder waardevolle uitkomsten dan lange, uitvoerige testen. Voor sommige testen moet je betalen. Aangeraden wordt een beroepskeuzetest waarvoor je moet betalen, door een beroepskeuzeadviseur te laten doen. Deze kan naast de resultaten ook specifiek advies geven.
  • Zelfhulpboeken
    Er zijn veel boeken verkrijgbaar die je kunt gebruiken om meer inzicht te krijgen en die je op weg helpen naar de ideale baan. Zoek je titels, dan kun je zoeken via de zoekterm “boeken loopbaanplanning”.
  • Loopbaanadviseur
    Professionele hulp kun je vinden bij een loopbaanadviseur. Een loopbaanadviseur begeleidt mensen die problemen hebben bij het werk of de carrière. Vaak gaat het om doelgerichte problemen zoals stress op het werk, of conflicten met collega’s. Je kunt een loopbaanadviseur echter ook goed inschakelen als je echt niet weet wat voor werk je wilt doen. Hij helpt je bij het maken van je eigen keuzes. Een loopbaanadviseur is niet goedkoop: reken op een uurtarief tussen de 100 en 150 euro per uur.

Doorgroeimogelijkheden

Vraag naar doorgroeimogelijkheden. Ook al lijkt de baan op het eerste gezicht geknipt voor je, inventariseer toch wat het bedrijf op de langere termijn voor je kan betekenen. Dan weet je meteen waar je aan toe bent en kun je de voordelen en de nadelen beter tegen elkaar afwegen als je een besluit neemt.

Tijdens het sollicitatiegesprek heb je veel informatie gekregen. Duidelijk moet zijn geworden uit welke werkzaamheden de baan bestaat. Je kunt zelf invullen of je over de juiste capaciteiten of vaardigheden beschikt voor het uitoefenen van de baan. Ook kun je aan de hand van de verstrekte informatie erachter zijn gekomen of de baan voldoende ruimte biedt om jezelf verder te ontwikkelen. Het gesprek heeft ertoe bijgedragen dat je ongeveer weet of je in het bedrijf zult passen. Wanneer je deze zaken op een rijtje zet, kun je de conclusie trekken of je de baan ziet zitten. Ook ben je weer een stapje dichter bij jezelf gekomen. Zolang je steeds bijhoudt wat je aantrekkelijk vindt aan een baan en wat niet, kom je steeds een stapje dichterbij de omschrijving van jouw ideale baan.

Kom op tijd

Zorg dat je bij de sollicitatie op tijd komt. Het klinkt logisch, maar het gebeurt vaak dat de sollicitant te laat komt doordat hij bijvoorbeeld de tijd niet goed inschat of de weg niet goed weet. Niets is vervelender dan te laat komen. Je raakt er zenuwachtig van en begint het gesprek al ongemakkelijk, en de werkgever krijgt geen goede indruk. Ga dus op tijd van huis en neem een bus of trein eerder.

Gebruik de routeplanner. Wees voorbereid op de reis er naartoe. Zorg dat je het telefoonnummer van de contactpersoon bij je hebt. Mocht de trein vertraging hebben, kun je in ieder geval meteen bellen.

Om zekerder te worden over je voorkomen is het ook goed als je ruime aandacht besteedt aan je uiterlijk. Netjes en verzorgd eruitzien is belangrijk, maar overdrijf het niet. Probeer in te schatten wat het best bij het bedrijf past. Zo hoef je bijvoorbeeld niet in driedelig pak naar een sollicitatie bij een fietsenmaker, maar bij een advocatenkantoor wordt dit weer wel gewaardeerd. De eerste indruk is vaak de belangrijkste. Let niet alleen op je kleding, maar besteed ook aandacht aan je houding. Vergeet niet een hand te geven. Denk om je houding. Vergeet niet je mobiel uit te schakelen. Blijf vriendelijk kijken en hou oogcontact.

Ontspannen

Probeer te ontspannen, maar forceer het niet. Iedereen weet dat solliciteren spannend is, dus je kunt het ook best benoemen als je denkt dat het gesprek hierdoor negatief beïnvloed wordt. Het helpt om van tevoren te bedenken welke indruk je wilt maken. Kijk naar je goede eigenschappen. De kunst is om tijdens het gesprek het accent te leggen op die goede eigenschappen. Uiteraard moeten ze wel relevant zijn voor de functie.

In de meeste vacaturemeldingen worden een aantal eigenschappen en vaardigheden opgesomd waar de sollicitant aan moet voldoen. Daar staan zeker eigenschappen en vaardigheden tussen die jou op het lijf geschreven zijn. Focus tijdens het sollicitatiegesprek op die vaardigheden. Pas wel op. Als je veel sollicitatiegesprekken achter elkaar hebt, kun je neigen tot standaardantwoorden. Zorg er daarom voor dat je jezelf goed kent en weet wat je wilt.

Zorg ervoor dat je alles weet over de functie en het bedrijf. Je kunt dan makkelijker vragen beantwoorden als: “wat verwacht je van deze functie?”. Informatie haal je van internet, uit kranten of je leest het jaarverslag. Kijk bijvoorbeeld welke concurrentie dit bedrijf heeft. Wees creatief.
Weet van tevoren met wie je het gesprek hebt. Onthoud de namen en de functie. Het kan zijn dat het gesprek gehouden wordt met drie of vier mensen. Als je dat van tevoren weet, kun je je daar op voorbereiden en voel je je minder overdonderd. Je inleven in de ander kan ook helpen ontspannen. Een werkgever wil dat de sollicitant voldoet aan de functie-eisen, in het bedrijf past en de bedrijfscultuur en moet vooral gemotiveerd zijn om in het bedrijf te komen werken.

Zorg dat je uitgeslapen bent. Loop een blokje om voordat je aan het gesprek begint. Je voelt je dan frisser en fitter en het helpt tegen de zenuwen. Kom daarom liever tien minuten te vroeg, zodat je je nog even op kan frissen en kunt wennen aan de sfeer van de omgeving.

Sterke en zwakke punten

Weet wat je sterke en zwakke punten zijn, en zorg dat je hiervan relevante voorbeelden kunt noemen. Zoek ook uit wat de functie inhoud en welke vaardigheden hiervoor nodig zijn. Wees voorbereid op vragen die gesteld gaan worden . Er zijn een aantal vragen die standaard de revue tijdens het sollicitatiegesprek passeren:
  • Vertel iets over jezelf. Waarom is deze functie interessant voor jou?
  • Wat zijn je karaktereigenschappen en interesses?
  • Vertel iets over je werkervaring/genoten schoolopleidingen.
  • Waarom wil je bij je huidige werkgever weg?
  • Wat verwacht je van ons bedrijf?
Op deze vragen kun je je van tevoren heel goed voorbereiden. Probeer je antwoorden steeds te richten naar de wensen van het bedrijf waar je solliciteert. Blijf wel eerlijk, ook voor jezelf.

Te vermijden onderwerpen

Begin niet bij het eerste gesprek al over salaris en secundaire arbeidsvoorwaarden. Dit komt meestal bij een tweede gesprek aan bod, de andere partij kan bij deze vragen denken dat u met verkeerde motieven solliciteert.

Het bedrijf weet buiten hetgeen in je sollicitatiebrief en cv vermeld staat niets van jou. De mogelijke werkgever zal zoveel mogelijk informatie tijdens het gesprek uit je proberen te krijgen. Er wordt een actieve houding van je verwacht. Je kunt vragen met alleen “ja” of “nee” beantwoorden, maar over het algemeen komt dat wat stug over. Gebruik je antwoorden juist om het gesprek een andere kant op te sturen als je je bij bepaalde onderwerpen onzeker voelt bijvoorbeeld. Voorbeeld: er wordt je gevraagd of je een keer een presentatie voor een grote groep hebt gegeven. Dan kun je zeggen: “nee, helaas ben ik daar niet mee bekend”. Je kunt ook zeggen: “ik heb nog niet de mogelijkheid gekregen om een presentatie te doen, maar ik ben er wel goed in presentaties geven, dat is nu net wat ik ambieer en zo aantrekkelijk vind in deze functie. Ik ben niet verlegen en deel mijn enthousiasme graag met anderen”.

Laat je gesprekspartner uitspreken en zorg dat je oogcontact maakt. Luister goed naar wat hij zegt of vraagt en geef het aan als je de vraag niet begrepen hebt. Vraag om een toelichting. Blijf altijd eerlijk, want een ervaren interviewer kan doorvragen en dan kun je op een bepaald moment door de mand vallen.

Tips & Reacties

  • Naar vorige werkervaring refereren

    Refereer aan je vorige werkervaring. Zeg wat jij hiervan hebt geleerd (fouten en successen) en hoe je van plan bent dit toe te gaan passen in het nieuwe bedrijf.
    Tip van Blitz op 31 mei 2009

  • Kledingtip solliciteren

    Draag niet te nette kleding. En kleed je zeker niet anders voor dan dat je zelf bent. Als je op je gesprek komt net en voorbeeldig en je wordt dan geaccepteerd en je eerste dag kom je gewoon gekleed kunnen de mensen al direct een slechte indruk van je krijgen omdat je je wellicht anders hebt voorgedaan dan je in werkelijkeheid bent.
    Tip van op 12 mei 2007

  • Lees je in op het bedrijf

    Mijn tip is ga op internet alles lezen over solliciteren en doe daar je voordeel mee. Zelf heb ik regelmatig gesprekken met sollicitanten. Een meisje zei toen ze net binnen kwam dat ze heel zenuwachtig is en dat dit haar eerste gesprek was. Ik heb haar op gemak gesteld en heb haar aangenomen omdat de verder in het gespek goed over kwam. Dus wees altijd eerlijk, dan komt het je ten goede!
    Tip van op 7 mei 2007

  • Respect

    Toon respect voor je gesprekspartner en kom niet met slijmende verhalen.
    Tip van op 7 mei 2007

  • Toon interesse

    Je hebt je in het bedrijf ingeleefd zoals voorgesteld in achtergrond informatie. Stel aan de hand van wat je te weten bent gekomen, of wat je al wist, een (paar) vraag(en). Zo maak je duidelijk werkelijk geinteresseerd te zijn in het bedrijf.
    Tip van op 3 mei 2007

  • Bedenk welke vragen gesteld kunnen worden

    Voorbereiding: Voordat je naar een sollicitatiegesprek gaat moet je er natuurlijk wel goed voor zorgen dat je weet wat je in je brief hebt geschreven. Bovendien is het soms handig om van te voren vragen te bedenken die gesteld zouden kunnen worden.
    1. Waarom wil je juist in dit bedrijf komen werken en niet bij de buurman hiernaast?
    2. Wat zijn je sterke en je zwakke punten?
    3. Wat heb je voor verwachtingen van deze baan?
    4. Noem een aantal karaktereigenschappen.

    Tip van op 1 mei 2007

  • Voorbereiding

    Ga goed voorbereid op gesprek. Kijk op de website en typ de bedrijfsnaam in op Google. Ook via het Handelsregister kun je achtergrondinformatie achterhalen. Rij ook eens bij het pand langs, op deze manier kun je eens kijken welke kleding er gedragen wordt.
    Tip van op 26 maart 2007

  • Let op uw taal gebruik

    Let op uw taal gebruik bij een sollicitatie, en gebruik bijvoorbeeld geen kauwgom bij een sollicitatie
    Tip van op 12 maart 2007

  • Lichaamshouding

    Zit nooit met je gezicht naar boven of naar beneden te staren, altijd naar de persoon aan kijken en presenteer jezelf nooit met gesloten armen.
    Tip van op 12 maart 2007

  • Gebruik referenties

    Beschrijf dat het voor het sollicitatieteam best lastig is om tot een keus te komen,in een uur tijd.Maak dan gebruik van je referenties. Dat zijn derden maar hebben het langst met je samengewerkt. Geef een beschrijving in positieve zin wat zij ongeveer over jou zullen vertellen, en relevant is voor de functie
    Tip van op 12 maart 2007

Deel je eigen tip over solliciteren

En maak kans op een cadeaubon ter waarde van € 25!